In mijn praktijk maak ik regelmatig gebruik van ervaringsoefeningen. Om de simpele reden dat weten vanuit je hoofd nu eenmaal totaal anders is dan weten vanuit ervaring.

Ik leg je het verschil uit aan de hand van een eenvoudig voorbeeld zoals leren fietsen. Je hebt al vaak gezien hoe anderen het doen. Op basis daarvan vorm je in je hoofd een beeld hoe het in de praktijk zou moeten werken. Je hebt een idee waardoor je denkt te weten hoe het moet. 

Vol enthousiasme en goede moed stap je op de fiets. Meteen merk je hoe instabiel je bent op die twee wielen. Je kunt zo omvallen. En dan kan het stuur ook nog eens bewegen. Probeer dan alles maar eens in balans te houden. Dat is toch minder eenvoudig dan je dacht. Door het te doen, door de ervaring, ontdek je hoe het werkelijk is. Daar komt gevoel bij kijken.

Niet praten over, maar ervaren

Zo werkt het ook met ervaringsoefeningen. Door niet te praten over iets, maar door ermee te werken, kom je tot een diepere laag van weten. Daarom zijn ze ook zo van waarde. Ze laten je ontdekken hoe iets echt voor je is of is geweest. 

Deze keer doen we een oefening in schaduwwerk. In dit soort oefeningen werk ik met die kanten van onszelf die we liever uit de weg gaan en verborgen houden in de schaduw. Dit zet ik nu in het licht, om hun belangrijke betekenis, hun boodschap erin te kunnen ontdekken. Want ook die kanten die we liever niet hebben, zijn van waarde en hebben ons iets te vertellen. 
Natuurlijk beginnen we niet zomaar ineens met de oefening, daar werken we langzaam en zorgvuldig naar toe. Ontspanning en vertrouwen zijn van namelijk cruciaal belang. 

De oefening

In deze sessie met Janine* is het doel van de oefening te onderzoeken welke diepere oorzaak nu de bron is die haar belemmert om vol van het leven te kunnen genieten. 
De eerste laag die we tegen komen is een boosheid. Dat gevoel kent ze heel goed. Hoewel ze het geen fijn gevoel vind, er een oordeel over heeft, laat ze het wel makkelijk toe. Door de jaren heen heeft ze boosheid wel leren inzetten. Maar inmiddels heeft het meer en meer de overhand gekregen, met als gevolg dat ze steeds meer alleen kwam te staan en zich eenzamer begon te voelen. Boosheid schrikt mensen nu eenmaal vaak af. Vooral omdat we boosheid als ‘slecht’ hebben gelabeld. Terwijl boosheid juist ook heel nuttig is en dient als verdedigingsmechanisme om onszelf te beschermen en onze grenzen te bewaken. 

In de volgende stap gaan we nog een laagje dieper. En daar ontdekken we de echte bron. Verdriet komt naar boven. Een intens verdriet. Ze heeft moeite het toe te laten, ze blijft er liever bij weg. Dit is dus wat die boosheid probeerde te beschermen, probeerde af te schermen. Want verdriet voelt natuurlijk niet fijn. Verdriet voelt pijnlijk. Boosheid is dan makkelijker om toe te laten. Dat geeft meer een gevoel van kracht. En dat voelt, ondanks de consequenties, vaak aangenamer dan kwetsbaarheid. 

Maar nu komt het er dan toch uit, dat verdriet. En het raakt me zo. Ik voel totaal met haar mee. Ik ken het zelf ook zo goed. Daarom kan ik me zo goed voorstellen hoe pijnlijk het moet zijn om dat verdriet te voelen. En hoewel ze er het liefst bij weg wil, blijven we er nog een tijdje bij. Want het verdriet is er niet zomaar. Het verdriet heeft een reden, een boodschap. 

Een waardevolle ontdekking

En ineens weet ze het. Ze weet waar het verdriet over gaat. Ze begint erover te praten. Voorzichtig zetten we het gevoel om in woorden. Ik help haar daarbij. Het verdriet is om haarzelf. Om het kind dat ze was, maar niet kon zijn. Ze beseft, nee, ze voelt vooral hoe pijnlijk het is en was dat ze zich op zo’n jonge leeftijd zodanig heeft moeten aanpassen dat ze eigenlijk afscheid van zichzelf heeft genomen. Ter wille, ten gunste, en vanuit liefde voor de ander.

Het verdriet doet zeer, maar geeft haar ook rust. Ze weet het nu. En hoe pijnlijk dit moment ook is, dit te kunnen voelen, hier contact mee te kunnen maken, is een belangrijk moment. Het is het begin van het herstel. Nu kan het rouwproces om het kind dat niet heeft kunnen zijn, beginnen. Via dat rouwproces ontstaat de ruimte voor een nieuwe weg. 

Een waardevolle ontdekking dus. 

We praten nog heel even na en sluiten de sessie dan af. 

*om privacyredenen is de naam veranderd