Op bevrijdingsdag ben ik naar Kunstruimte H47 geweest voor Zwartebloem van Mirre van Dalen. Een kunstproject in de vorm van een video installation met live performance.

De woorden die bij mij opkwamen waren indrukwekkend, zorgvuldig, liefdevol en emotioneel. Het raakte mij. En toen ik geëmotioneerd naar buiten liep, had ik geen enkel vermoeden dat het daarna nog niet over was. Dat er daarna nog meer kwam. 

Maar laat ik bij het begin beginnen. 

Ik ging naar H47 zonder me vooraf in te lezen en had dus geen idee waar het kunstproject over ging. Bij binnenkomst draaide er een film met prachtige muziek. Te zien was hoe Mirre gekleurde gerbera’s op heel zorgvuldige, intense en liefdevolle manier zwart maakte. Door de dodenherdenking van de avond ervoor bedacht ik dat de bloemen symbool zouden kunnen staan voor mensen. De aandacht en rust waarmee de kunstenares de zwarte verf of inkt aangebracht wekte bij mij de indruk van liefde. Het ontroerde mij. Tegelijkertijd voelde het zwart echter ook aan als dood. 

Toen de kunstenares aan kwam lopen, nodigde ze ons uit aanwezig te zijn bij een live performance. Daar in H47 maakte ze de zwarte bloemen met dezelfde liefdevolle aandacht nu wit. Ik vertaalde dat wit als licht. De bloemen, de mensen, gingen over naar het licht. 

Na de voorstelling mochten we een witte bloem meenemen, onder de voorwaarde dat we de bloem nieuw leven zouden geven en een foto hiervan wilde delen via Instagram met #mirrevandalenbloem. Daar wilde ik wel aan meewerken. Geen idee nog hoe, maar ik nam een bloem mee. 

Buitengekomen was het plan om eerst even rustig in de zon te gaan zitten. Het was best heftig geweest en ik wilde het even laten bezinken. Precies op dat moment hoorde ik ineens Schotse muziek. Doedelzakken en trommels. Opnieuw werd ik emotioneel. Want mijn moeder had Schotse roots en ineens was ze ‘daar’. 

Ik kon niet anders dan op de muziek afgaan. In een glimp zag ik de muzikanten door de steeg heen. Ze liepen richting de Nieuwestad. Ik volgde. Maar mijn schoenen waren niet ideaal dus bijhouden werd lastig. Ik liep er achteraan zonder ze echt te kunnen bereiken. Uiteindelijk hielden ze halt op het Zaailand en kon ik eindelijk contact maken. Ik wist meteen wat ik te doen had. Ik pakte de witte bloem en vroeg of ik de groep met de witte bloem op de foto mocht zetten. Na mijn uitleg over waarom hun muziek mij tot tranen had geroerd en stemden ze meteen in.
De muziek had voor een moment mijn moeder ‘tot leven’ gebracht. 

Maar er was nog meer symboliek. Het ‘jagen’ achter de muziek aan voelde op een vreemde manier vertrouwd. Het was alsof ik mijn moeder aan het najagen was. En dat herkende ik. Zo lang heb ik geprobeerd om een echte, diepere verbinding met m’n moeder te maken. In de laatste weken van haar leven lukte dit, precies zoals ik pas aan het eind contact met de muzikanten kon maken. Die laatste weken zo dicht bij mijn moeder zijn voor mij zo waardevol, ik koester die tijd op een net zo liefdevolle manier als het veranderen van de bloemen van zwart naar wit. 

Ik heb de witte bloem de rest van de middag meegenomen naar optredens van diverse artiesten. Op die manier werd de bloem door muziek geladen met nieuw leven. En nu staat de bloem in mijn huis. Bij mijn moeder. 

Een paar dagen later las ik de uitleg van het kunstproject en die raakte me opnieuw. De bloemen stonden symbool voor degenen die als kinderen traumatische ervaringen hadden die op volwassen leeftijd tot geestelijke gezondheidsproblemen hebben geleid. De witte bloemen vertegenwoordigen de herstellende individuen. Ook hierin vond ik herkenning. Geen wonder dat de expositie mij zo raakte en hoe bijzonder dat deze een nog meer persoonlijk vervolg kreeg! 

Bevrijdingsdag was dit jaar voor mij wel een heel bijzondere, intense dag!